Sex í sveit
Eftir Marc Camoletti. Íslenskun: Gísli Rúnar Jónsson. Leikstjórn: Bergur Þór Ingólfsson. Leikmynd: Petr Hlousek. Búningar: Stefanía Adolfsdóttir. Lýsing: Þórður Orri Pétursson. Leikgervi: Guðbjörg Ívarsdóttir: Hljóð: Þorbjörn Steingrímsson. Leikarar: Haraldur Ari Stefánsson, Jörundur Ragnarsson, Katrín Halldóra Sigurðardóttir, Sigurður Þór Óskarsson, Sólveig Guðmundsdóttir og Vala Kristín Eiríksdóttir. Frumsýning á Stóra sviði Borgarleikhússins laugardaginn 5. október 2019.
Það er alltaf gaman að horfa á berskjaldað fólk reyna að fela hvað það er ómerkilegt, gráðugt og gratt. Nákvæmlega hvers vegna það er svo er kannski áhugaverð heimspekileg ráðgáta, en þá fer maður að hugsa um froskinn hans Marks Twain sem er eins og húmor og deyr við krufningu. Það viljum við ekki. Gefum okkur bara að farsar virka vegna þess að við erum flest á því að þar sé lýst óförum sem almennt er siðferðilega lofsvert að hæðast og hlæja að.
Og þrítug breiðgötukómedía Marcs Camoletti virkar. Sérstaklega fram að hléi, loftið sígur ískyggilega úr blöðrunni eftir það. Sökin liggur hjá höfundinum og áreynsla leikstjóra og áhafnar við að dæla nýju helíumi í belginn kemur að mestu fyrir ekki. Gerir jafnvel illt verra; reynsla er vandmeðfarin í ærslaleikjum, þótt ótrúlegt megi virðast. En morðfyndin eru tilþrifin fyrir hlé, meðan verið er að byggja upp blekkingaleiki félaganna Benedikts og Ragnars sem báðir ætla að fá eins mikið utankvótakynlíf út úr sumarbústaðahelginni fyrir norðan og mögulegt er. Benedikt með módelviðhaldinu sínu, henni Sóleyju, en Ragnar með Þórunni, konu Benedikts. Eða frekar á hinn veginn, Þórunn er við stjórnvölinn í því framhjáhaldi. Camoletti kann sitt fag og bætir lengst af eldsneyti á óreiðubálið af reglusemi hins þrautþjálfaða kyndara. Þá er gaman. Mikil ósköp.
Góð hugmynd hjá Bergi Þór Ingólfssyni leikstjóra og/eða þýðandanum Gísla Rúnari Jónssyni að tengja nýjustu tækni við gamla gangverkið. Auðvitað eru Þórunn og Benedikt með sama hringitón í gemsunum, og auðvitað hafa þau ekki nema rétt svo stjórn á Google Home kerfinu sínu. Mikið vill auðvitað meira og það hefði verið gaman að flétta tæknina enn þéttar inn í atburðakeðjuna. Hefði ekki verið gaman ef þetta væri Apple-stúlkan Siri og hún væri fyrir farsakennda tilviljun nafna bæði módelviðhaldsins og veisluþjónustustúlkunnar sem verður aðalskálkaskjól karlanna? Sigurverk vel smíðaðs farsa þolir samt ekki nema visst mikið af svona sandkornum frá túlkendum sínum. Stóri hlutanetsfarsinn er ósaminn enn, en möguleikarnir eru ótvíræðir.
Groddalegur galskapur ræður lengst af för í sýningunni, jafnvel umfram meðallag og stundum á kostnað fínni og nákvæmari tilþrifa í slapstick-i. Á hinn bóginn tekst Bergi að stilla sig um að skrúfa tryllinginn í botn áður en atburðirnir gefa tilefni til, sem hafa verið landlæg lýti á farsasýningum hér undanfarið. Að þessu sinni er spennustig sýningarinnar í takt við forsendur verksins. Og hálfu fyndnari fyrir vikið.
Mest hvílir það á leikhópnum, auðvitað, sem skilar sínu með fullum sóma. Týpugerðin ræður þar ofar hverri kröfu um þrívídd og dýpt. Fyrir vikið verðum við bara að trúa því að valkyrjan Þórunn, eins og hún verður í kröftugum meðförum Sólveigar Guðmundsdóttur, skuli velja sér til fylgilags jafn drengjalegan og spaugilega atkvæðalítinn meðreiðarsvein og Ragnar verður hjá Sigurði Þór Óskarssyni. Auðveldara er að trúa því að hún sé orðin leið á eiginmanninum, þessari hrokafullu pempíu sem Jörundur Ragnarsson hefur greinilega unun af að skapa og sýna í allri sinni lítilmótlegu dýrð. Við fáum svo sem enga tilfinningu fyrir hvernig hjónabandið er, eða var áður en þau ákváðu hvort í sínu lagi að leggja það í rúst. Eins hjálpa hvorki handritið né túlkun leikstjóra og leikenda okkur að skilja hverskonar tengsl eru á milli Benedikts og Ragnars. Hvort þau séu náin eða losaraleg, hver afstaða þeirra er, hvor er almennt séð í bílstjórasætinu. Eins er ekki gott að segja hvort þessi óskýrleiki kemur að sök svo einhverju nemi.
Það er einungis þegar kemur að þessum þremur sem er yfirleitt hægt að velta fyrir sér hvötum og forsendum. Hin þrjú eru fyrst og fremst leiksoppar atburðarásarinnar. Túlkendum þeirra gefast fyrir vikið mun fleiri færi á að láta eingöngu stjórnast af því sem líklegt er til að vekja hlátur, og fengu hann ómældan úr salnum á frumsýningu. Alla vega konunum, Haraldur Ari Stefánsson fær úr sýnu minnstu að moða og er auk þess nokkuð fjarri því að vekja trúverðuga ógn sem ofbeldissinnaður og afbrýðisamur þöngulhausinn sem honum er falið að leika.
Eiginkona hans, kokkurinn Sólveig, er leikin af Katrínu Halldóru Sigurðardóttur af feikilegu fjöri. Það er óhætt að segja að Katrín Halldóra láti engum steinum óvelt í leit að skoplegum töktum, viðbrögðum, líkamstjáningu og ekki síst talanda. Sjaldan hefur verið farið eins langt yfir strikið í leikhúsnorðlensku og hér, ekkert l eða n var látið óraddað, harkan í lokhljóðunum hækkuð upp í ellefu og syngjandinn ómar frjálst. Ég ráðlegg viðkvæmum sveitungum mínum að norðan sem mæta á sýninguna að brynja sig. Þetta er glæst frammistaða.
Það sama má segja um Völu Kristínu Eiríksdóttur sem bætir stásspíunni Sóleyju í ljóskusafnið sitt. Þær eru samt hver með sínu sniði. Þessi er til dæmis sjálfsörugg og klók þó hún sé sennilega dálítið grunn eins og hefðin krefst. Stundum virkar hún sjálfsörugg af því hún er klók en oftar samt kemur hún fyrir sem klók af því hún er sjálfsörugg. Og grunn. Drepfyndin alveg í hvert sinn sem því verður við komið.
Sumarhúsið sem Petr Hloušek hefur hannað fyrir hjónin er þénugt augnayndi. Smekkfólk, þau Þórunn og Benedikt. Svo eru þau lita- og tilraunaglöð í fatavali, samkvæmt túlkun Stefaníu Adólfsdóttur. Aðrar persónur eru líka glæsilega gallaðar af henni. Lýsing Þórðar Orra Péturssonar lýtalaus að ég best gat séð og ljósastýringarvirknin í Google Home mun samstarfsfúsari en tónlistarvalið.
Hér er býsna vel að verki staðið sem sagt. En heildaráhrifin líða fyrir veikan seinni hluta þar sem áreynslan við að halda uppi gleðinni á heimstíminu skilar ekki sömu samfelldu hláturbylgjunum og glumdu í þeim fyrri.
Þar sem enginn þekkir mann
Það er alltaf gaman að horfa á berskjaldað fólk reyna að fela hvað það er ómerkilegt, gráðugt og gratt. Nákvæmlega hvers vegna það er svo er kannski áhugaverð heimspekileg ráðgáta, en þá fer maður að hugsa um froskinn hans Marks Twain sem er eins og húmor og deyr við krufningu. Það viljum við ekki. Gefum okkur bara að farsar virka vegna þess að við erum flest á því að þar sé lýst óförum sem almennt er siðferðilega lofsvert að hæðast og hlæja að.
Og þrítug breiðgötukómedía Marcs Camoletti virkar. Sérstaklega fram að hléi, loftið sígur ískyggilega úr blöðrunni eftir það. Sökin liggur hjá höfundinum og áreynsla leikstjóra og áhafnar við að dæla nýju helíumi í belginn kemur að mestu fyrir ekki. Gerir jafnvel illt verra; reynsla er vandmeðfarin í ærslaleikjum, þótt ótrúlegt megi virðast. En morðfyndin eru tilþrifin fyrir hlé, meðan verið er að byggja upp blekkingaleiki félaganna Benedikts og Ragnars sem báðir ætla að fá eins mikið utankvótakynlíf út úr sumarbústaðahelginni fyrir norðan og mögulegt er. Benedikt með módelviðhaldinu sínu, henni Sóleyju, en Ragnar með Þórunni, konu Benedikts. Eða frekar á hinn veginn, Þórunn er við stjórnvölinn í því framhjáhaldi. Camoletti kann sitt fag og bætir lengst af eldsneyti á óreiðubálið af reglusemi hins þrautþjálfaða kyndara. Þá er gaman. Mikil ósköp.
Góð hugmynd hjá Bergi Þór Ingólfssyni leikstjóra og/eða þýðandanum Gísla Rúnari Jónssyni að tengja nýjustu tækni við gamla gangverkið. Auðvitað eru Þórunn og Benedikt með sama hringitón í gemsunum, og auðvitað hafa þau ekki nema rétt svo stjórn á Google Home kerfinu sínu. Mikið vill auðvitað meira og það hefði verið gaman að flétta tæknina enn þéttar inn í atburðakeðjuna. Hefði ekki verið gaman ef þetta væri Apple-stúlkan Siri og hún væri fyrir farsakennda tilviljun nafna bæði módelviðhaldsins og veisluþjónustustúlkunnar sem verður aðalskálkaskjól karlanna? Sigurverk vel smíðaðs farsa þolir samt ekki nema visst mikið af svona sandkornum frá túlkendum sínum. Stóri hlutanetsfarsinn er ósaminn enn, en möguleikarnir eru ótvíræðir.
Groddalegur galskapur ræður lengst af för í sýningunni, jafnvel umfram meðallag og stundum á kostnað fínni og nákvæmari tilþrifa í slapstick-i. Á hinn bóginn tekst Bergi að stilla sig um að skrúfa tryllinginn í botn áður en atburðirnir gefa tilefni til, sem hafa verið landlæg lýti á farsasýningum hér undanfarið. Að þessu sinni er spennustig sýningarinnar í takt við forsendur verksins. Og hálfu fyndnari fyrir vikið.
Mest hvílir það á leikhópnum, auðvitað, sem skilar sínu með fullum sóma. Týpugerðin ræður þar ofar hverri kröfu um þrívídd og dýpt. Fyrir vikið verðum við bara að trúa því að valkyrjan Þórunn, eins og hún verður í kröftugum meðförum Sólveigar Guðmundsdóttur, skuli velja sér til fylgilags jafn drengjalegan og spaugilega atkvæðalítinn meðreiðarsvein og Ragnar verður hjá Sigurði Þór Óskarssyni. Auðveldara er að trúa því að hún sé orðin leið á eiginmanninum, þessari hrokafullu pempíu sem Jörundur Ragnarsson hefur greinilega unun af að skapa og sýna í allri sinni lítilmótlegu dýrð. Við fáum svo sem enga tilfinningu fyrir hvernig hjónabandið er, eða var áður en þau ákváðu hvort í sínu lagi að leggja það í rúst. Eins hjálpa hvorki handritið né túlkun leikstjóra og leikenda okkur að skilja hverskonar tengsl eru á milli Benedikts og Ragnars. Hvort þau séu náin eða losaraleg, hver afstaða þeirra er, hvor er almennt séð í bílstjórasætinu. Eins er ekki gott að segja hvort þessi óskýrleiki kemur að sök svo einhverju nemi.
Það er einungis þegar kemur að þessum þremur sem er yfirleitt hægt að velta fyrir sér hvötum og forsendum. Hin þrjú eru fyrst og fremst leiksoppar atburðarásarinnar. Túlkendum þeirra gefast fyrir vikið mun fleiri færi á að láta eingöngu stjórnast af því sem líklegt er til að vekja hlátur, og fengu hann ómældan úr salnum á frumsýningu. Alla vega konunum, Haraldur Ari Stefánsson fær úr sýnu minnstu að moða og er auk þess nokkuð fjarri því að vekja trúverðuga ógn sem ofbeldissinnaður og afbrýðisamur þöngulhausinn sem honum er falið að leika.
Eiginkona hans, kokkurinn Sólveig, er leikin af Katrínu Halldóru Sigurðardóttur af feikilegu fjöri. Það er óhætt að segja að Katrín Halldóra láti engum steinum óvelt í leit að skoplegum töktum, viðbrögðum, líkamstjáningu og ekki síst talanda. Sjaldan hefur verið farið eins langt yfir strikið í leikhúsnorðlensku og hér, ekkert l eða n var látið óraddað, harkan í lokhljóðunum hækkuð upp í ellefu og syngjandinn ómar frjálst. Ég ráðlegg viðkvæmum sveitungum mínum að norðan sem mæta á sýninguna að brynja sig. Þetta er glæst frammistaða.
Það sama má segja um Völu Kristínu Eiríksdóttur sem bætir stásspíunni Sóleyju í ljóskusafnið sitt. Þær eru samt hver með sínu sniði. Þessi er til dæmis sjálfsörugg og klók þó hún sé sennilega dálítið grunn eins og hefðin krefst. Stundum virkar hún sjálfsörugg af því hún er klók en oftar samt kemur hún fyrir sem klók af því hún er sjálfsörugg. Og grunn. Drepfyndin alveg í hvert sinn sem því verður við komið.
Sumarhúsið sem Petr Hloušek hefur hannað fyrir hjónin er þénugt augnayndi. Smekkfólk, þau Þórunn og Benedikt. Svo eru þau lita- og tilraunaglöð í fatavali, samkvæmt túlkun Stefaníu Adólfsdóttur. Aðrar persónur eru líka glæsilega gallaðar af henni. Lýsing Þórðar Orra Péturssonar lýtalaus að ég best gat séð og ljósastýringarvirknin í Google Home mun samstarfsfúsari en tónlistarvalið.
Hér er býsna vel að verki staðið sem sagt. En heildaráhrifin líða fyrir veikan seinni hluta þar sem áreynslan við að halda uppi gleðinni á heimstíminu skilar ekki sömu samfelldu hláturbylgjunum og glumdu í þeim fyrri.
posted by Varríus at 9:24 f.h.
<< Home